Blog: 'Nieuw perspectief op leren is de sleutel tot innovatie' door Anoucka Bonnes

Anouchka Bonnes manager Leren & Ontwikkelen bij technisch dienstverlener Van Dorp.

Hoe leren mensen binnen organisaties? Dat vind ik fascinerend. Sinds ik werkzaam ben binnen het domein van leren en ontwikkelen is mijn overtuiging gegroeid dat leren de sleutel is tot wezenlijke verandering. Hoe? Met een beetje moed en rebelsheid. Het is nú tijd voor een nieuw perspectief op leren: een leven lang ontwikkelen gaat niet over individuele trajecten van werknemers, maar over leren en innoveren door de focus te leggen op samenwerken.

Een traditionele organisatiestructuur hindert leren en innoveren.
Veel organisaties zijn traditioneel volgens een lijn-stafstructuur georganiseerd. Hiërarchie is in deze organisaties belangrijk. Er worden top-down opdrachten opgelegd. Het werk moet vooral zo efficiënt en goedkoop mogelijk worden uitgevoerd. Doorlooptijden zijn lang, innovaties komen niet tot stand. Relaties binnen en tussen afdelingen zijn vooral functioneel. Gevolg? Interne concurrentiestrijd, gebrek aan vertrouwen en continue miscommunicatie. 

Met de snelheid van het licht moeten organisaties zich aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid.
Traditioneel ingerichte organisaties zijn gebouwd op een voorspelbare wereld. De Corona pandemie en alle transities laten zien dat de wereld alles behalve voorspelbaar is. Met de snelheid van het licht moeten organisaties zich aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid. Een traditionele organisatiestructuur hindert leren en innoveren. Peter Senge, wetenschapper kennismanagement en organisatiekunde verwoordt het mooi: ‘het vermogen om sneller te leren dan de concurrent is de enige echte bron van duurzaam concurrentievoordeel.’ 

Als je in staat bent om als team samen te leren kun je tot de mooiste innovaties komen.
Hoe zorg je dat je sneller kunt leren? Mensen maken binnen een organisatie onderdeel uit van een gemeenschap. Binnen die gemeenschap besteden we maar liefst 85% van onze tijd aan samenwerken. Terwijl 80% van teams niet voldoet aan de verwachtingen. Er wordt geworsteld, gevloekt, gelachen en er worden successen behaald. Het gaat er soms stekelig aan toe, er ontstaat vaak gedoe. Een mooie uitspraak van een iemand uit mijn eigen praktijk: “de mensen in ons team hebben allemaal wel een duidelijke mening, dat vind ik best spannend.” Dit is volgens mij de essentie van leren. Of liever gezegd: samen leren. Want als je in staat bent om als team samen te leren – met alles wat daarbij hoort – kun je tot de mooiste innovaties komen. Dat is uitdagend want het vraagt om een veilig klimaat waarin alles gezegd wordt wat gezegd moet worden. Leren is een bijproduct van samenwerken, innoveren een bijproduct van leren.

Tegen de stroom inzwemmen is de moeite van de inspanning waard.
Samenwerken voelt soms alsof je tegen de stroom in zwemt. Je ontmoet mensen met een ander perspectief, geslacht, status, afkomst of expertise. Dit is altijd van invloed op samenwerken. Het beste kun je het vergelijken met een choreografie die zorgt voor een fenomenale dans. Dit is een kwestie van aanvoelen, bewustzijn, waarnemen maar vooral van meebewegen. Zo nam ik laatst deel aan een toneelles. We kregen de opdracht om als groep door de zaal heen te lopen. Als de groep er klaar voor was moesten we stoppen en tot stilstand komen, er was geen eindtijd. ‘Wat een gekke opdracht’, dacht ik. Met zo’n dertig mensen bewogen we door de zaal. Niemand botste tegen elkaar op. Opeens nam ik waar dat de groep langzamer ging lopen en ik deed mee. Op enig moment kwam de hele groep muisstil tot stilstand.

Samenwerken is als een choreografie om tot een fenomenale dans te komen.
Zo kijk ik ook naar samenwerken. Je gaat in elkaar op, bent volkomen afhankelijk van elkaar als je samen een doel wilt bereiken. Dit overstijgt functies of status. In de context van een organisatie werkt het in mijn opvatting ook zo. Bekijk samenwerken vanuit het perspectief van een choreografie om tot een fenomenale dans te komen. Dit vereist moed, kwetsbaarheid, fouten durven maken, bescheidenheid, je uit durven spreken en rebelsheid. Leiders hebben de taak om een cultuur te scheppen waarin dit ruimte krijgt. Maak je de kunst van het vragen stellen eigen. Start een dialoog en durf de ander vanuit oprechte nieuwsgierigheid te bevragen. Dit is de ruimte waar collectief geleerd wordt en echte innovaties ontstaan. En er misschien opeens een fenomenale dans ontstaat.

Over Van Dorp.
Van Dorp is een innovatieve en duurzame technisch dienstverlener, met 22 vestigingen door heel Nederland.